Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025: 90% अनुदान मार्गदर्शक -

लेखक: Nitin

Last updated: 16 सप्टेंबर 2025 • Reading time: 9 mins

महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025 अतिशय उपयुक्त आहे. पिकांचे संरक्षण, मोकाट जनावरांपासून बचाव आणि चोरी रोखण्यासाठी सरकार काटेरी तार कुंपणासाठी अनुदान देते. या मार्गदर्शकात 90% पर्यंत अनुदान मिळवण्यासाठी पात्रता, कागदपत्रे, स्टेप-बाय-स्टेप अर्ज प्रक्रिया, प्रो टिप्स आणि सामान्य चुका टाळण्याबद्दल माहिती दिली आहे.

Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025 म्हणजे काय?

ही राज्य शासनाची पिक संरक्षण योजना आहे. शेतजमिनीभोवती काटेरी तार आणि लोखंडी/अँगल खांब बसवण्यासाठी सरकार अनुदान देते. उद्देश साधा आहे—वन्य प्राणी आणि मोकाट जनावरांमुळे होणारे नुकसान कमी करणे, उत्पादन वाढवणे आणि खर्चात बचत करणे.

अनुदान रचना 2025 {subsidy-structure}

जमिनीच्या क्षेत्रफळानुसार अनुदान:

1 ते 2 हेक्टर: 90% अनुदान
2 ते 3 हेक्टर: 60% अनुदान
3 ते 5 हेक्टर: 50% अनुदान
5 हेक्टरपेक्षा जास्त: 40% अनुदान
टीप: उर्वरित खर्च लाभार्थी शेतकरी उचलतो. बजेट उपलब्धतेनुसार निवड याद्या/प्राधान्य लागू शकतात.

पात्रता व प्रमुख अटी {eligibility}

महाराष्ट्राचा रहिवासी आणि शेतजमिनीचा विधिसम्मत मालक; भाडेकरू असल्यास वैध पट्टा/संमती आवश्यक
जमिनीवर अतिक्रमण नसणे; सीमारेषा स्पष्ट असणे
पिकांचे नुकसान/प्राणी उपद्रवाचा पुरावा (स्थानिक अहवाल/प्रमाणपत्र)
ग्रामपंचायत/ग्राम विकास समिती/संयुक्त वन व्यवस्थापन समितीची संमती (लागू असल्यास)
याच उद्देशाने पूर्वी समान अनुदान घेतले नसणे
योजनेतील तांत्रिक मानदंड व कामकाज प्रक्रिया पाळण्याची तयारी

आवश्यक कागदपत्रे {documents}

Aadhaar व मोबाईल OTP सह e-KYC
7/12 उतारा व 8A/फेरफार उतारा
बँक पासबुक (IFSC सहित) व लाभार्थीचे नाव जुळणारे खाते
जातीचे प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
ग्रामपंचायत दाखला/समितीचा ठराव; सहमालकांची संमती
वन अधिकारी/ग्रामसेवक यांचे उपद्रव प्रमाणपत्र (सीमावर्ती/वनलगत क्षेत्रात)
स्वयंघोषणा: अन्य योजनेत लाभ न घेतल्याचा दाखला
जमिनीचा नकाशा/मोजणी व प्रस्तावित कुंपणाचा लेआउट
स्थलफोटो (आधी/नंतर) व जिओ-टॅग फोटो (अधिकृत मागणीप्रमाणे)

अर्ज प्रक्रिया: ऑनलाइन व ऑफलाइन {application-process}

ऑनलाइन (MAHADBT) मार्ग

https://mahadbt.maharashtra.gov.in उघडा आणि New Applicant Registration करा.
प्रोफाइलमध्ये Aadhaar e-KYC, पत्ता, बँक तपशील पूर्ण करा.
Agriculture/Tribal/Soil Conservation विभागाखाली “तार कुंपण”/“मुख्यमंत्री तार कुंपण” योजना निवडा.
जमिनीचे तपशील 7/12 नुसार भरून प्लॉट मॅप/लेआउट जोडा.
आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा (स्पष्ट PDF/JPG, निर्धारित साइज).
प्रीव्ह्यू तपासा आणि Submit करा; अर्ज क्रमांक जतन करा.
पडताळणीनंतर मंजुरी/नकार स्थिती डॅशबोर्डवर पहा. मंजुरी मिळेपर्यंत काम सुरू करू नका.
काम पूर्ण झाल्यावर निरीक्षण/जिओ-टॅग फोटो आणि बिल/मापन पुस्तिका अपलोड; नंतर DBT पेमेंट.

ऑफलाइन मार्ग

ग्रामपंचायत/पंचायत समिती/तालुका कृषी कार्यालयात अर्ज फॉर्म घ्या.
सर्व माहिती अचूक भरा; आवश्यक झेरॉक्स जोडून जमा करा.
क्षेत्र तपासणी व प्रशासकीय मंजुरीनंतर कार्यादेश मिळेल; त्यानंतर काम करा.
पाहणी अहवाल समाधानकारक ठरल्यानंतर अनुदान DBT ने खात्यात.

महत्त्वाचे: मंजुरीपूर्वी काम सुरू केल्यास अनुदान नाकारले जाते.

साहित्य व तांत्रिक मार्गदर्शक

खांब: MS/Angle Iron 65x65x6 mm किंवा GI/CC खांब; उंची ~8 फूट (2 फूट खड्ड्यात, 6 फूट उघडी), अंतर साधारण 10 फूट
स्ट्रेन/कॉर्नर खांब: अधिक जाड; स्ट्रट समर्थन आवश्यक
काटेरी तार: GI Barbed Wire 12×14 gauge; 4–5 ओळी (स्थानीय मानकाप्रमाणे)
ताणणे: Turnbuckle/Grip वापरून समान ताण; कोपऱ्यांवर क्रॉस ब्रेसिंग
बेस: खांबाला PCC (1:2:4) किंवा रॅमिंग; पाण्यास नाली द्या
गेट: 10–12 फूट रुंदी; मजबूत हिंज/लॉक
चिन्हांकन: चेतावणी फलक; सार्वजनिक मार्ग असल्यास परावर्तक टेप

सूचना: जिल्हा/विभागीय मानक वेगळे असू शकतात; स्थानिक अभियंता/कृषी कार्यालयाचे मार्गदर्शन घ्या.

प्रत्यक्ष उदाहरणे {#real-examples}

उदाहरण (यवतमाळ): 1.6 हेक्टर क्षेत्र असलेल्या मंगेशराव यांनी वेळेत अर्ज करून 90% अनुदान मिळवलं. नीलगाय उपद्रव कमी झाला आणि सोयाबीन उत्पादन 12% वाढले.
उदाहरण (सातारा): 3.4 हेक्टरच्या शेतीत 50% अनुदान मिळालं. योग्य IFSC भरल्यामुळे DBT 10 दिवसांत जमा झाले; पूर्वीच्या वर्षी याच चुका झाल्यामुळे पेमेंट अडलं होतं.

Pro Tips

अर्ज सीझनच्या सुरुवातीला करा; बजेट संपण्यापूर्वी मंजुरीची शक्यता जास्त.
7/12, बँक तपशील व नाव स्पेलिंग सर्वत्र जुळवा.
साइट प्लॅनवर गेटची जागा, नाले/ओढे आणि सार्वजनिक मार्ग स्पष्ट दाखवा.
तीन प्रोफोर्मा इनव्हॉइस घेऊन अंदाजपत्रक वास्तववादी ठेवा (अधिकारी मागू शकतात).
जिओ-टॅग कॅमेरा अ‍ॅप आधी तपासा; फोटो धूसर नसावेत.

प्रॅक्टिकल चेकलिस्ट {checklist}

नोंदणीपूर्वी:

Aadhaar e-KYC पूर्ण, मोबाईल OTP चालू
7/12/8A अद्ययावत; सीमांकन स्पष्ट
बँक खाते IFSC/नाव जुळलेले
ग्राम/समिती संमती पत्र तयार
पिक नुकसान/उपद्रवाचा पुरावा तयार

काम सुरू करण्याआधी:

मंजुरी/कार्यादेश प्राप्त
साहित्य स्पेसिफिकेशन मानकांनुसार
कुंपण लेआउट व गेट मोजमाप निश्चित

कामानंतर:

जिओ-टॅग “Before/After” फोटो
बिल/मोजमाप पुस्तिका/तपासणी अहवाल
DBT स्थिती डॅशबोर्डवर तपासा

सामान्य चुका {common-mistakes}

मंजुरीपूर्वी कुंपण सुरू करणे
7/12, आधार व बँक तपशीलांमध्ये mismatch
IFSC/खाते क्रमांकात टायपो
अस्पष्ट/मोठ्या साइजचे दस्तऐवज अपलोड
सहमालक/समिती संमती न जोडणे
प्रस्तावित क्षेत्र आणि वास्तविक कामात फरक

प्रक्रिया टाइमलाइन व मदत {timeline-help}

अर्ज तपासणी: 7–21 दिवस (जिल्हानिहाय बदलू शकते)
साइट निरीक्षण: 7–15 दिवस
काम पूर्णता व पडताळणी: 7–10 दिवस
DBT पेमेंट: 7–15 कामकाजाचे दिवस

मदत:

महाडीबीटी हेल्पलाइन: 1800-120-8040
तालुका कृषी कार्यालय/ग्रामसेवक
स्थानिक संयुक्त वन व्यवस्थापन समिती (वनलगत क्षेत्र)

संदर्भ व अधिकृत दुवे (Authority Links) {#authority-links}

MAHADBT अधिकृत पोर्टल — ऑनलाइन अर्ज, पात्रता व दस्तऐवज मार्गदर्शक: https://mahadbt.maharashtra.gov.in
महाराष्ट्र कृषी विभाग — योजना सूचनापत्र/GR, संपर्क: https://krishi.maharashtra.gov.in

FAQs

Q1) Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025 मध्ये 90% अनुदान कोणासाठी लागू आहे?
A) सामान्यतः 1–2 हेक्टर क्षेत्र असलेल्या पात्र शेतकऱ्यांना 90% अनुदान; इतर क्षेत्रफळांसाठी 60%, 50%, 40% लागू.

Q2) Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025 साठी ऑनलाइन अर्ज कसा करायचा?
A) MAHADBT वर नोंदणी → प्रोफाइल e-KYC → “तार कुंपण” योजना निवडा → कागदपत्रे अपलोड → सबमिट → मंजुरीनंतर काम.

Q3) भाडेकरू शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळेल का?
A) वैध भाडेपट्टा, मालकाची संमती व ग्राम/समितीचा दाखला असल्यास अनेक जिल्ह्यांत पात्रता दिली जाते; स्थानिक नियम तपासा.

Q4) मंजुरीपूर्वी कुंपण बसवले तर अनुदान मिळेल का?
A) नाही. मंजुरी/कार्यादेश मिळाल्यानंतरच काम सुरू केल्यास अनुदान देय ठरते.

Q5) Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025 मध्ये कोणती कागदपत्रे आवश्यक?
A) Aadhaar, 7/12/8A, बँक पासबुक, ग्राम/समिती ठराव, सहमालक संमती, पिक नुकसानीचा पुरावा, स्वयंघोषणा, स्थलफोटो.

Q6) Solar/Electric fencing या योजनेत मंजूर आहे का?
A) ही योजना प्रामुख्याने काटेरी तार कुंपणासाठी आहे. Solar/Electric fencing इतर योजनांत येऊ शकते; स्थानिक GR पाहा.

Q7) अनुदान खात्यात येण्यासाठी किती वेळ लागतो?
A) पाहणीनंतर व कागदपत्र पडताळणी पूर्ण झाल्यावर साधारण 7–15 कामकाजाचे दिवसात DBT.

Q8) संयुक्त मालकी असल्यास अर्ज कसा करावा?
A) सर्व सहमालकांची संमती पत्रे जोडा; क्षेत्र/सीमांकन एकमताने निश्चित करा.

निष्कर्ष

पिकांचे नुकसान थांबवण्यासाठी आणि सुरक्षितता वाढवण्यासाठी Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025 तातडीने उपयोगी ठरते. आजच कागदपत्रे तयार करून MAHADBT पोर्टलवर अर्ज करा किंवा तालुका कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधा. योग्य स्पेसिफिकेशननुसार काम केल्यास मंजुरी आणि DBT सहज मिळते—उशीर करू नका!

Tar Kumpan Yojana Maharashtra 2025: 90% अनुदान मार्गदर्शक

Table of Contents